Dit staat op het roda prikbord!am: butcher
Tijd: 30-09-2017 06:16
RECONSTRUCTIE Profvoetbal
Schip op drift
Roda JC is niet alleen op het veld stuurloos, ook buiten de lijnen speelt het al jaren paniekvoetbal. Een ontluisterende inkijk in de wijze waarop een profvoetbalclub wordt bestuurd.
HANS GOOSSEN
Hoe laat de bus zal arriveren, wil de medewerker van Telstar weten. Bus? Tien bussen zul je bedoelen, zo krijgt de goede man te horen van de supporterscoördinator van Roda JC. We schrijven de nazomer van 2015, aan de vooravond van de eerste competitiewedstrijd in de Jupiler League. In Velsen-Zuid gaat van schrik de hoorn zowat op de haak. Voor tien bussen is geen plek op de parkeerplaats van stadion Schoonenburg. In allerijl chartert Telstar, dat al sinds 1978 in de kelder van het Nederlandse profvoetbal verblijft, een nabijgelegen weiland. Of er ook iets van catering is, informeert Roda. Ja hoor, klinkt het blijmoedig. Bij elke thuiswedstrijd staat hier een karretje waar ze broodjes worst verkopen. Rookworst. Van Unox. En broodjes bal. Aan de Kerkraadse zijde van de telefoonlijn zien ze al voor zich hoe tante Annie uit Velsen meer dan 500 hongerige Roda-fans op haar karretje af ziet stormen.
„Toen hebben we Telstar toch maar het advies gegeven wat frietwagens te regelen.” Algemeen directeur Wim Collard van Roda JC blikt met een grijns terug op de kennismaking met de Jupiler League. Een grijns die meteen weer plaats maakt voor de harde realiteit. „Als je met dit soort omstandigheden te maken krijgt, besef je dat Roda daar geen bestaansrecht heeft. Een langdurig verblijf in de Jupiler League zou fataal zijn.”
Paniekvoetbal
Dat besef leeft niet alleen bij Collard, maar bij vrijwel iedereen die bij de Kerkraadse club aan de knoppen draait en heeft gedraaid. Dat besef is misschien wel het belangrijkste ingrediënt voor het paniekvoetbal dat Roda al jaren bestuurlijk speelt. Paniekvoetbal waarbij geld wordt uitgegeven dat er niet is en financiële risico’s worden genomen die het bestaan van de club ook op het spel kunnen zetten. Het ene financiële gat met het andere dichten is een beproefde aanpak in het profvoetbal, bij Roda JC zorgt het voortdurende gegraaf voor een dikke laag eelt op de bestuurdershanden. En voor creativiteit. „Roda betaalde de salarissen altijd keurig aan het eind van de maand, behalve in mei”, bekent een voormalig directeur. „Om te voldoen aan de voorwaarden van de licentiecommissie moest er genoeg geld op de rekening staan. Die controle vond eind mei plaats. Dus betaalden we de salarissen van mei pas begin juni.” Ook het inzetten van gelden die eigenlijk voor andere doelen geoormerkt zijn, behoort tot de mogelijkheden. Een schenking specifiek bestemd voor de jeugdopleiding bijvoorbeeld. Onder het motto ‘Als het de club goed gaat, gaat het de jeugd ook goed’, wordt het geld op andere wijze besteed. „Daar moet je niet te kortzichtig over doen”, verdedigt de oud-directeur die handelwijze.
Structuur
Aan goede bedoelingen in Kerkrade geen gebrek. Op papier ziet de organisatie er met een directie en raad van commissarissen gestructureerd uit. De directie leidt de club, de raad van commissarissen houdt op afstand toezicht. Distantie is er echter niet of nauwelijks, nu niet en in het verleden niet. Veel commissarissen zijn al jarenlang sponsor of hebben op andere wijze zakelijke belangen rond Roda JC. Zo exploiteert huidig commissaris Hessel Meijer als projectontwikkelaar de commerciële ruimten van het Parkstad-Limburg-stadion. Frits Schrouff, sinds eind 2015 eigenaar van Roda JC, zit volgens betrokkenen zowel aan bij directie- als commissarisvergaderingen. Sinds hij als hoofdaandeelhouder de club heeft overgenomen, heeft de raad van commissarissen aan invloed ingeboet. Het is aan de eigenaar of hij wil luisteren of niet.
Over meerdere Roda-bestuurders uit heden en verleden wordt daarnaast zowel schamperend als vergoelijkend verteld dat ze in een geel-zwarte pyjama slapen. Het zijn en waren buiten het stadion veelal succesvolle ondernemers, maar aan het roer van een voetbalclub nemen ze besluiten die ze in hun eigen bedrijf niet zouden nemen. „Ik heb in het bedrijfsleven gelouterde topmannen als bestuurder van een voetbalclub in tien minuten zes miljoen zien uitgeven, alleen om nog een kans te maken om kampioen te worden”, grimast de eerder al aangehaalde oud-directeur. „Dat doet de voetballerij met mensen. Of je gaat op je bek of je gaat er binnen de kortste keren in mee.” Hij kijkt er niet meer van op. In tegenstelling tot Wout van Stokrom, in januari 2017 vertrokken als commissaris bij de Kerkraadse club. De topfunctionaris bij technisch groothandel Berner is zijn verbazing over ‘de voetballerij’ nog niet te boven. Hij heeft de Roda-directie besluiten zien nemen die haar in het ‘normale’ bedrijfsleven fataal zouden zijn geworden. „Als ik die dingen bij ons bedrijf had gedaan, hadden die tot het vertrek van Wout van Stokrom geleid.”
Premie
Van Stokrom doelt onder andere op de extra premie die Collard op eigen initiatief in het voorjaar van 2015 uitlooft. De directeur hoopt zo de spelers tot het uiterste te motiveren voor het allesbeslissende promotieduel, uit tegen NAC Breda. Winst zou het verblijf van Roda in die vermaledijde Jupiler League tot een seizoen beperkt houden. Op de flipover in het kleedlokaal staat die dag niet alleen het tactisch plan, maar ook een bedrag van 100.000 euro. Als extra premie, bovenop de vier ton promotiepremie die al eerder met de spelersraad is overeengekomen. „Met die vier ton was al geen rekening gehouden in de begroting en dan biedt Collard nog een ton extra. Vijf ton is voor een club als Roda veel geld”, moppert Van Stokrom nog na.
Collard licht de commissarissen pas na de goede afloop van de wedstrijd in over zijn vrijgevigheid. „Dat zullen jullie me wel vergeven”, zegt hij erbij. Tot ergernis van Van Stokrom komt de Roda-directeur ermee weg. „Ze hadden me erop af kunnen rekenen, maar een van de andere commissarissen zei dat hij het mij juist kwalijk zou nemen als ik het níet had geprobeerd”, stelt Collard. Hij bestrijdt dat de promotiepremie van vier ton voor de commissarissen als een verrassing kwam. „Bij de presentatie van de begroting waren de onderhandelingen over de premie nog niet afgerond. Daarom is geen bedrag opgevoerd, maar ze wisten dat die eraan kwam.” Dat geldt ook voor de eveneens niet begrote handhavingspremie in het jaar daarop. Met een fiks verlies in het Jupiler League-seizoen van 2014-2015 was overigens vooraf rekening gehouden. Tegen gezond financieel verstand in, maar op hoop van zegen, in de vorm van een snelle terugkeer naar de eredivisie.
Het seizoen daarvoor heeft Roda ook al rode cijfers moeten schrijven. Toenmalig directeur Marcel van den Bunder heeft zijn club in 2012 op het allerlaatste nippertje het vege lijf zien redden en wil herhaling in seizoen 2013-2014 voorkomen. Met als devies ‘de kosten gaan voor de baat uit’ investeert hij in de spelersgroep. De beoogde ‘baat’ blijft echter uit; met een op papier eredivisiewaardige selectie degraderen de Kerkradenaren in mei 2014 voor het eerst in de clubhistorie.
Een grote uittocht volgt: Van den Bunder vliegt eruit en ook de commissarissen zwaaien af. Als nieuwe toezichthouders treden onder anderen Harm Wiertz, directeur van een groot uitzendbureau, projectontwikkelaar Meijer en Van Stokrom aan. Bij een club die technisch failliet is. „De enige die nog rechtop stond en die in feite directeur en grasmaaier tegelijk was, was Wim Collard. Daar heb ik groot respect voor, hoeveel kritiek ik ook op zijn functioneren als directeur heb”, zegt Van Stokrom.
Handtekeningen
De financieel onafhankelijke accountant Collard is sinds 2012 actief voor zijn cluppie. Hij is Roda-fan en heeft de Kerkraadse eredivisionist ook een keer uit de brand geholpen met een lening. Collard begint als onbezoldigd adviseur, maar vindt zichzelf een paar jaar later terug o p de directiestoel. Niet de post waarop iedereen hem graag ziet. „Hij zit op de verkeerde stoel. Hij is de financiële man, niet degene die de handtekeningen moet zetten”, zegt onder anderen Nol Hendriks, die het bij Roda in betere tijden mede voor het zeggen had. „Hij is het gaan doen, omdat niemand anders het deed”, klinkt in de wandelgangen van het stadion. Bij de boze, steeds grimmiger reagerende fans heeft Collard zijn krediet al lang verspeeld; bij eigenaar Schrouff, die hij al decennia kent, nog niet. „Als ze vinden dat ik niet meer de juiste man ben, lever ik de sleutel zo in. Bij mijn aantreden heb ik al laten vastleggen dat ik zonder financiële consequenties vertrek. Deze club gaat me te veel aan het hart”, reageert Collard op de kritiek. Na de rampzalige degradatie heeft hij inderdaad wel eens om zich heen gekeken in de zin van ‘ben ik de enige hier?’ De accountant voelt zich voor de leeuwen geworpen. „In de contracten met spelers waren geen degradatieclausules opgenomen. Zie je je al met spelers met 2,5 ton aan salaris de Jupiler League ingaan? Het was een hels karwei. Gelukkig is een aantal spelers nog vertrokken, er waren er ook die salaris hebben ingeleverd.”
Collard zegt snel te zijn genezen van zijn bij nader inzien naïeve visie op het bestuur van een voetbalclub. „Toen ik werd gevraagd als adviseur dacht ik: ach, Roda is een mkb-bedrijf, 60 man personeel, als ik daar twintig uur per week aan tijd aan kwijt ben, is het veel. Nou, dat beeld was na één week al bijgesteld of eigenlijk al meteen de eerste dag.”
Het runnen van een voetbalbedrijf is vooral emotiemanagement, zo leert ook een rondgang langs andere (oud-)bestuurders. De druk is enorm: de media, de fans en de sponsors, iedereen laat van zich horen. En het is een cliché van jewelste: een schot op de paal kan het verschil maken. „We verloren in de Jupiler League uit bij Sparta. Met 6-0. Dan kun je de commerciële afdeling net zo goed een week sluiten, je hoeft bij geen enkele sponsor aan te komen”, geeft Collard het cliché handen en voeten.
Teletekstbestuur
Het wemelt bovendien van de passanten in de voetballerij. En al helemaal bij Roda JC dat in tien jaar tijd elf trainers heeft versleten en ook bovengemiddeld vaak visitekaartjes moet laten drukken voor weer een nieuwe technisch directeur. „Spelers, trainers, technisch directeuren, het zijn passanten die vanuit de tijdelijkheid snel moeten acteren om hun reputatie te vestigen en te scoren”, zegt Van Stokrom. „In het bedrijfsleven kijken we naar vandaag, morgen én overmorgen. In de voetballerij telt vooral vandaag en als het meezit, wordt nog een beetje naar morgen gekeken.” Een andere oud-commissaris neemt de term ‘teletekstbestuur’ in de mond. „Ze kijken alleen naar teletekstpagina 818 waar de uitslagen staan. En naar 819, daar staat de stand.”
Juist met al die passanten is het van extra belang dat Roda een directie krijgt die gericht is op de lange termijn, meent Van Stokrom. „Tussen plek 12 en 18 worstelen clubs met hun sportieve resultaten. De druk van buitenaf is groot, de druk om in de eredivisie te blijven. Dat leidt tot opportunistische en door emotie ingegeven besluiten. Dan kan een technisch directeur in de winterstop negen nieuwe spelers halen, zonder dat z’n kop eraf gaat.”
Ook een op lange termijn gerichte directie krijgt te maken met de situatie dat de club in februari laatste staat en degradatie dreigt, kaatst Collard terug. „Als je die degradatie die miljoenen gaat kosten kunt afwenden door twee ton extra uit te geven, neem je dan een rationele of emotionele beslissing?”
Vlotte babbel
Anders dan in het bedrijfsleven lijken financiële afspraken bij Roda gemaakt om eraan te kunnen tornen. Als technisch directeuren te horen krijgen met welk budget ze moeten werken, is dat voor hen doorgaans geen vaststaand feit, maar startpunt voor verdere onderhandeling, bevestigen meerdere (oud)-bestuurders. Als er nog drie ton bij kan, dan komt een plekje hoger op de ranglijst in zicht. Dat probeert uiteraard ook de met een wel heel vlotte babbel gezegende technisch directeur Ton Caanen als Roda met een spitsenprobleem te maken krijgt in de eerste weken van het seizoen 2016/2017. ,,Wij hebben zo gehamerd op begrotingsdiscipline. En dan gaat Caanen bij Frits op de koffie om bij hem alsnog twee ton los te lullen”, vertelt Van Stokrom.
Koopjes
Frits is de al eerder genoemde Frits Schrouff, Roda-fan en -sponsor. Miljonair op leeftijd, rijk geworden door de handel in oriëntaalse producten. Hij springt wel vaker bij, bijvoorbeeld als Roda in de problemen komt door ruis op de lijn met een andere grote investeerder Nol Hendriks. De textielmagnaat wiens neus voor koopjes Roda in het verleden aan lucratieve transfers heeft geholpen, meldt in het najaar van 2015 in de Australiër Tommy Juric een „topspits voor Roda-begrippen” te hebben gevonden. Hendriks is bereid financieel voor zijn komst op te draaien. De transfer is voor de suikeroom van de baan als Juric niet komt opdagen voor een bespreking. Roda trekt hem later toch aan, maar dan acht Hendriks zich niet meer gebonden aan zijn toezegging om alles te betalen. Uiteindelijk komen ze tot het compromis dat Roda de benodigde tonnen van de langlopende schuld van de club bij Hendriks mag aftrekken. Daarmee heeft hij ‘technisch’ gezien inderdaad betaald, maar voor de transfer zijn liquide middelen nodig. En dus moet Schrouff de portemonnee trekken en een half miljoen op tafel leggen.
Eind 2015 wordt de financiële positie van Roda steeds precairder en is een reddende engel nodig. Die wordt opnieuw gevonden in de persoon van Schrouff. Hij neemt de club over, lost schulden af en zorgt voor een kapitaalinjectie. Tot opluchting van iedereen met een geel-zwart hart. „Het was niet twee voor twaalf, niet één voor twaalf, maar de redding. De overname was de enige uitweg”, beaamt Collard. Uit de jaarrekening blijkt dat Roda voor de komst van Schrouff een negatief eigen vermogen van 8,5 miljoen heeft. Schrouff zorgt voor een nagenoeg schone lei. ,,Maar een paar maanden later beginnen we het nieuwe seizoen toch weer met een tekort”, schudt Van Stokrom het hoofd in zijn directiekantoor in Landgraaf.
Dweilen
Schrouff, die niet met de krant wil praten, is Roda welgezind, maar ondernemer genoeg om de club de wacht aan te zeggen. Hij heeft geen trek in dweilen met de kraan open. Volgens insiders heeft hij zeker 11,5 miljoen euro en waarschijnlijk nog veel meer in de club gestoken. Uiterlijk tot medio 2018 wil Schrouff als eigenaar bijlappen, daarna moet de club zichzelf zien te redden. Roda dient dus voorzieningen voor de toekomst te treffen. „Op dit moment kan Roda niet zonder Schrouff”, weet directeur Collard. „Maar Frits is 77 en heeft ook niet het eeuwige leven.”
Eind 2016 denkt de club een nieuwe weldoener gevonden te hebben. Via de in Dubai werkzame fiscalist en Roda-supporter Stijn Janssen meldt zich een potentiële, dan nog anonieme investeerder uit de Arabische Emiraten. In het diepste geheim plaveit Collard het pad. De raad van commissarissen en zelfs Schrouff weten lang van niets. „In oktober hadden we wel in breder verband gesproken met een andere gegadigde. Uiterst vertrouwelijk. Het gesprek was op woensdag en op vrijdag stond het op een supporterssite. Dat wilden we nu voorkomen”, verklaart Collard.
Begin januari 2017 wordt duidelijk dat het om de nog jonge bankier en investeerder Alexei Korotaev gaat. De Russische Zwitser steekt zijn ambities – niets minder dan Champions League – niet onder stoelen of banken. De geheimzinnige en ongekend snelle gang van zaken rond Korotaev is voor Van Stokrom reden op te stappen als commissaris. „Waarom steekt iemand een paar miljoen in een club waar hij een half jaar geleden nog nooit van heeft gehoord? Het kan natuurlijk zijn dat iemand net zo gemakkelijk miljoenen uitgeeft als een ander een paar euro voor een kratje bier, maar het roept toch vragen op.” Vragen die naar mening van Van Stokrom onvoldoende worden beantwoord. „Ik doe al elf jaar bedrijfsovernames en we werken met een checklist van hier tot ginder. Dat is niet in een paar weken gepiept.”
Betrouwbaar
Volgens Collard is Roda zeker niet over een nacht ijs gegaan en heeft de club de nieuwe investeerder wel degelijk goed laten screenen. Bovendien weet Roda dat de KNVB Korotaev ook nog de maat zal nemen. „Korotaev maakte een betrouwbare indruk. We hebben samen met de commissarissen begin januari een videoconferentie met hem gehad. Van Stokrom zat toen in het buitenland, maar had een link om in te loggen. Die kans heeft hijzelf laten lopen.” Van Stokrom weerspreekt die lezing. Hij stelt dat die conferentie pas heeft plaatsgevonden nadat hij zijn vertrek kenbaar had gemaakt.
Na die eerste ontmoeting op afstand dansen de Roda-bestuurders zonder uitzondering op tafel, vertelt Collard. De vreugde wordt alleen maar groter als Korotaev zijn belofte gestand doet en meteen twee miljoen euro overmaakt voor directe versterking van de selectie in de winterstop. Welkome versterking, want de Kerkradenaren verkeren weer eens in degradatienood. Het geld wordt dan ook gretig aanvaard en nog gretiger uitgegeven door technisch directeur Caanen. Aan spelers die niet of nauwelijks in actie zullen komen. Sterker nog, bij zeker drie spelers geven zowel scouting als trainers een negatief advies. Over een van hen raadpleegt Roda ook oud-trainer Huub Stevens. Aardige speler, maar niet geschikt voor barre tijden, is diens bevinding. De speler komt er toch. „Bel me dan niet”, foetert Stevens die geen goed woord over heeft voor de koopwoede van de later ontslagen technisch directeur. Caanen wil niet reageren.
Collard, wiens handtekening onder de contracten staat, geeft – heel eufemistisch geformuleerd – toe dat de aankopen met Korotaev-geld niet het gewenste effect hebben gesorteerd. „Op een gegeven moment was het technische verhaal niet meer te verdedigen, maar het is niet zo dat er spelers zijn gehaald die niemand wilde.” Met andermans geld is het gemakkelijk kopen. „Vergeet niet dat het een periode van euforie was”, voert Collard verzachtende omstandigheden aan. „Voor Roda was het ongekende weelde. Je hebt miljoenen te besteden. De schenker drong voortdurend aan het geld snel uit te geven.”
Stil
Rondom diezelfde schenker wordt het vervolgens akelig stil. Met reden, de Russische Zwitser blijkt achter tralies te zitten in Dubai. Hij zou een ongedekte cheque voor 17,7 miljoen euro hebben getekend. Van euforie is geen sprake meer in Kerkrade. Een enkeling houdt nog een sprankje hoop, maar in de begroting voor 2017/2018 worden de Korotaev-miljoenen noodgedwongen geschrapt. Pijnlijk, want een deel van het verwachte geld zou het tekort over het seizoen daarvoor moeten compenseren. Dat gat mag Schrouff weer eens dichten. Tegen wil en dank. Het fiasco rond de inmiddels op borgtocht vrijgelaten, maar wel tot drie jaar cel veroordeelde Korotaev past naadloos in een rampseizoen, waarin Roda op de valreep ontsnapt aan degradatie. Met hulp van de voor de twee beslissende duels tegen MVV ingevlogen Huub Stevens, die later technisch adviseur wordt. „Hier zijn dingen gebeurd die niet hadden mogen gebeuren”, klinkt het op z’n Stevens. „Het is te gemakkelijk om naar één iemand te wijzen. De hele organisatie, daar gaat het om. Die deugde niet. We zijn opnieuw begonnen. Niet op nul, maar dik onder nul. De fouten die zijn gemaakt mogen we nooit meer maken.”
Duidelijke taal, maar na zes duels staat Roda JC punt- en troosteloos onderaan. Een situatie die in het verleden keer op keer leidde tot paniekvoetbal. De vraag is hoe lang de clubbestuurders het hoofd koel weten te houden.
Dit artikel is gebaseerd op gesprekken met een tiental (oud-)bestuurders van Roda JC en andere insiders.
wie
wat
waar
Naam: Oud Noord
Tijd: 30-09-2017 05:53
@BA baracus: begroting fortuna sittard 2,44 miljoen. bron wiki
Naam: Igna
